Astrobiology  dergisinde çıkan bir makale de, insanlığın çok geç olmadan Mars’ta yaşamı mümkün kılacak teknolojiye erişmesi gerekliliği anlatılıyor ve durumun ne kadar ciddi olduğu ve bazı çözüm önerilerine yer veriyor.

Mars yüzeyinde on yıllardır görev yapan robotlar gösterdi ki, Mars’ın ilk koşulları bugünden çok daha farklıydı. Daha kalın bir atmosferi vardı, böylelikle daha sıcaktı, üzerinde sıvı suyu tutabiliyordu ve büyük ihtimalle yaşam da vardı.

Uzun yıllar boyunca Mars’a Dünyadan gidip orayı kirletebilecek mikroorganizmalar konusunda çok dikkat edilse de, yakın zamanda başlayacak insanlı misyonlar nedeniyle en büyük sorularımızdan birisi olan Mars’ta halen yaşam varmı, yada  eski Mars’ta yaşam varmıydı sorularına cevap bulabilmek için artık zaman daralıyor. Çünkü Mars’a ilk astronotlar ulaştıktan sonra, bugünkü katı Gezegen Koruma politikalarıda eskisi kadar katı olamayacak ve Dünya’dan giden dünyasal ve organik maddeler gezegene bulaşacak ve gerçek bir Mars yaşamını bulmayı büyük oranda kaybedeceğiz. 2015 yılında yayınlanan Uluslararası COSPAR Gezegen Koruma politikası bize dış gezegenlerde yapılan bilimsel araştırmaların, oralarda bulunma ihtimali olan potansiyel Dünya dışı yaşam formlarını, bunların belirtilerini ya da kalıntılarını riske atmayı engellemeyi salık veriyor.

Ancak Mars üzerinde bazı bölgeler varki, buralara “Özel Bölgeler” (Special Regions) deniyor. Özelliği şuki, buralara Dünya’dan giden herhangi bir misyonun yaklaşması kesinlikle yasak, çünkü bu bölgelere karışan bir Dünya yaşamının hızlıca orada vücut bulup yaşam ortamı oluşturabileceği tahmin ediliyor.

Bunlara örnek olarak, Mars’ta sıcaklığın -25C dereceye ulaştığı bazı bölgeler, Dünya temelli bazı yaşamların hızlıca üreyebilmesinden dolayı “Özel Bölge” kategorisine alınıyor.1976 yılında Mars yüzeyine iniş yapan Viking konduları hariç, bunlardan sonra gönderilen bütün misyonlar sadece Mars’taki jeolojik yapıyı inceleme amacı taşıdı. Hepsi de Mars’ın eski zamanlarında daha sıcak, yüzeyinde daha fazla sıvı su barındıran ve belki de üzerinde yaşam barındıran bir yapıya sahip olduğunu teyit etmiş oldu. Ve 2020 Mars misyonlarının fırlatılma zamanlarıda gittikçe yaklaşıyor.

Makaledeki endişelerden birisi, önümüzdeki iki büyük 2020 Mars misyonunun yeterli temizlik şartlarını sağlayamadıklarından dolayı, esas hayat olma ihtimali olan bu özel bölgelere giriş yapamayacak olmaları. Bu misyonlardan birisi NASA’nın Mars 2020 robotu. Bu robotta bulunacak bir matkap ile toprak ve kayalar delinecek ve bunların içerisinde geçmiş mikrobik hayat olup olmadığını araştırılacak. Diğer proje de  ESA’nın ExoMars robotu.  Birincil amacı Mars’taki bugün veya geçmişteki yaşam işaretlerini araştıracak. Ne yazıkki ikisinin de temel amaçları Mars’ta yaşam bulmak olmalarına ragmen Gezegen Koruma Ofisi tarafından korunan Mars’ın hiçbir özel bölgesine giremeyecekler.

Kısaca milyarlarca dolarlık yatırım yapılan robotların düşeceği durumun nekadar traji komik ve acı olduğunu böylece tahmin edebilirsiniz. Öte yandan malum şu anda birçok devlet ve özel şirket hedeflerine Mars’ı almış durumda. İnsanlı Mars yolculuğunu elbette sadece birkaç ülke gerçekleştirebilecek teknolojiye ve yatırım gücüne sahip olmasına ragmen hedefin var olması, o hedefe kısa bir süre sonra ulaşabilecekleri anlamına gelmiyor. Şuanda belirgin planı olan NASA, 2035’ten sonra ilk insanı Mars’a gönderebileceği planını yaparken, Elon Musk’ın SpaceX’i ise 2025 yılında Mars’a insan gönderebileceğine inanıyor. Gidecek olan her insan vücudundaki trilyonlarca hücre ve bakteriyi de yanında götürecek. Bunların yanında uzay aracının her parçasına yapışacak bakteriler de bu yolculuğun ekstrası olacak. Doğal olarak insanlı misyonun en önemli amacı oraya gidecek insanların güvenli bir şekilde iniş yapmaları ve orada doğal hayata başlayabilmeleri.

Böyle olunca iniş yapılacak en uygun bölgeler de bu “Özel Bölgeler” olacak. İnsanlar oraya vardıktan sonra en önemli ihtiyaç olan suyu çıkartıp, içme suyuna çevirmeye başlayacaklar, dolayısıyla da ortam Dünyadan giden mikro organizmalar ile kısa süre içerisinde kirlenmeye başlayacak. Her ne kadar Gezegen Koruma Ofisinin aldığı kararlar zaman içinde değişikliğe uğruyor olsa da, 2020 yılında gidecek robot misyonlarının inecekleri bölgelerin özel bölgeler dışında tutulması konusunda çok katılar. Köprüden önceki son çıkışa girmemize çok az bir zaman kalmış durumda! Eğer ki esas amacı yaşam bulmak olan Mars 2020 ve ExoMars gerçekten yaşam olma ihtimali yüksek olan bölgelere gidip yaşam aramazlarsa sadece en geç 10 yıl sonrasında insanlar Mars’a iniş yaptıklarında artık iş işten geçmiş olacak ve bu bölgeleri kirletmiş olacaklar.